Oleh: Atiśa Dīpaṃkara Śrījñāna
༄༅། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བོ་དྷི་སཏྭ་མ་ཎི་ཨཱ་ཝ་ལི།
། བོད་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནོར་བུའི་འཕྲེང་བ།
Bahasa India: Bodhisattwa Maniavali
Bahasa Tibet: Byang.Chub.Sems.Nor.Bu’ai.aPhreng.Wa
ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
དད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
བླ་མ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
Aku bersujud kepada Buddha yang maha welas asih!
Aku bersujud kepada istadewata yang penuh keyakinan!
Aku bersujud kepada seluruh guru leluhur!
ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་ཤིང༌། ། སྒྲུབ་ལ་ནན་ཏན་གཅེས་སུ་བྱ། ། གཉིད་རྨུགས་ལེ་ལོ་སྤང་བྱ་ཞིང༌། ། རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་འབད་པར་བྱ། །
Lepaskanlah semua keraguan-raguan, laksanakanlah semua praktik dengan sepenuh hati, Lepaskanlah kemalasan dan ketumpulan batin, selalu berupaya dengan bersemangat antusias
དྲན་དང་ཤེས་བཞིན་བག་ཡོད་པས། །དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་རྟག་ཏུ་སྲུངས། །ཉིན་མཚན་དུས་གསུམ་ཡང་དང་ཡང༌། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བརྟག་པར་བྱ། །
Hadirkanlah kesadaran penuh dan semangat, setiap saat selalu menjaga pintu indria, lakukan terus tiga kali pagi dan malam hari, periksalah batin terdalammu berulang kali.
བདག་གི་ཉེས་པ་བསྒྲག་བྱ་ཞིང༌། །གཞན་གྱི་འཁྲུལ་པ་བཙལ་མི་བྱ། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྒྲག་བྱ་ཤིང་། །བདག་གི་ཡོན་ཏན་སྦ་བར་བྱ། །
Upayakanlah perasaanmu tidak tergoyahkan, janganlah mencari-cari kesalahan orang lain, beritakanlah tentang kebajikan orang lain, sembunyikanlah kebajikan diri sendiri.
རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་སྤང་བར་བྱ། །ཁེ་གྲགས་རྟག་ཏུ་སྤང་བར་བྱ། །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་སྒོམ་བྱ་ཞིང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བརྟན་པར་བྱ། །
Lepaskanlah keinginan akan harta dan takhta, selalu lepaskan harapan akan ketenaran, meditasikanlah metta dan karuna, kokohkanlah bodhicitta.
མི་དགེ་བཅུ་པོ་སྤང་བྱ་ཞིང༌། །རྟག་ཏུ་དད་པ་བརྟན་པར་བྱ། །འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །བྱས་པ་དྲིན་དུ་གཟོ་བར་བྱ། །
Hindarilah sepuluh perbuatan tidak bajik, selalu menguatkan keyakinan, kurangilah keinginan agar hidup sederhana, bersyukur dan membalas kebaikan yang telah diterima.
ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་གཞོམ་བྱ་ཞིང༌། །དམན་པའི་སེམས་ཀྱང་ལྡན་པར་བྱ། །ལོག་པས་འཚོ་བ་རྣམས་སྤང་ཞིང༌། །ཆོས་ཀྱི་འཚོ་བས་འཚོ་བར་བྱ། །
Atasilah kemarahan dan keangkuhan, izinkanlah kerendahan hati menjadi tuan rumah, hindarilah semua penghidupan tidak tepat, ikutilah penghidupan tepat sesuai Dharma.
ཟང་ཟིང་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤང་ཞིང༌། །འཕགས་པའི་ནོར་གྱིས་རྒྱན་པར་བྱ། །དད་པའི་ནོར་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ནོར། །ཁྲེལ་ཡོད་ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་ནོར། །
Lepaskanlah kemelekatan terhadap benda materi, dandani diri dengan permata dari para Arya, permata keyakinan dan disiplin diri, permata kedermawanan dan tahu malu,
ཐོས་པའི་ནོར་དང་གཏོང་བའི་ནོར། །ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱི་ནོར་བདུན་ནོ། །ནོར་གྱི་རྣམ་པ་འདི་དག་ནི། །མི་ཟད་པའི་གཏེར་བདུན་ཏེ། །
Permata sopan santun dan pengendalian diri, dan kebijaksanaan-semua itu adalah tujuh permata kekayaan. Semua itu merupakan kekayaan sungguh mulia, tujuh kekayaan yang tidak akan pernah habis.
མི་མ་ཡིན་ལ་བརྗོད་མི་བྱ། །རྟག་ཏུ་འདུ་འཛི་སྤང་བྱ་ཞིང༌། །དགོན་པ་ལ་ནི་གནས་པར་བྱ། །འཁྱལ་པའི་ཚིག་ནི་སྤང་བྱ་ཞིང༌། །
Janganlah mewartakan nasihat ini kepada non manusia, tinggalkan semua kesibukan dan gangguan, bersemayamlah dalam keheningan, tinggalkan semua percakapan tidak bermanfaat
ངག་རྣམས་རྟག་ཏུ་བསྡམ་པར་བྱ། །བླ་མ་མཁན་པོ་མཐོང་བའི་ཚེ། །གུས་པར་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་པར་བྱ། །གང་ཟག་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཅན་དང༌། །
Selalu awas atas semua ucapanmu, setiap kali bertemu dengan guru dan acharya, berikanlah hormat; perlahan-lahan menumbuhkan rasa bakti, sebab merekalah yang memiliki mata Dharma.
ལས་དང་པོ་པའི་སེམས་ཅན་ལ། །སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཐོང་བའི་ཚེ། །ཕ་མ་བུ་ཚའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད། །
Dan mereka yang pertama membuka jalan, anggap mereka berdua sebagai guru spiritual. Setiap kali bertemu dengan makhluk apa pun, lihatlah mereka sebagai ayah-ibumu atau anak-anak kandungmu.
སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྤང་བྱ་ཞིང༌། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱ། །སྡང་དང་མི་བདེའི་ས་སྤང་ཞིང༌། །གང་དུ་བདེ་བར་འགྲོ་བར་བྱ། །
Janganlah berteman dengan mereka yang berperilaku kejam, carilah sahabat spiritual sejati. Lepaskan semua kebencian dan niat buruk, dengan demikian kemanapun Anda pergi akan selalu bahagia.
གང་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བྱ་ཞིང༌། །ཆགས་པ་མེད་པར་གནས་པར་བྱ། །ཆགས་པས་བདེ་འགྲོ་མི་འཐོབ་ཅིང༌། །ཐར་པའི་སྲོག་ཀྱང་གཅོད་པར་བྱེད། །
Janganlah melekat pada apa pun, bebaskan dirimu dari nafsu keinginan, sebab kemelekatan mengakibatkan Anda semakin jauh dari kelahiran yang bahagia, juga mengakibatkan jalan pembebasan terpotong
གང་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་མཐོང་བ། །དེར་ནི་རྟག་ཏུ་འབད་པར་བྱ། །ཐོག་མ་བརྩམས་པ་གང་ཡིན་པ། །དང་པོ་ཉིད་ཏུ་བསྒྲུབ་བྱ་སྟེ། །
Carilah cara menuju Dharma kebajikan, setelah itu terapkanlah dengan teguh, semua aktivitas yang ingin kamu lakukan, lakukanlah hal-hal utama terlebih dahulu.
དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ལེགས་བྱས། །གཞན་དུ་གཉིས་ཀ་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་སྡིག་ལ་དགའ་བྲལ་བྱ། །གང་དུ་མཐོ་བའི་སེམས་བྱུང་ཚེ། །
Melihat dengan cara demikian semua akan menjadi petanda baik, jika tidak demikian maka tidak akan sukses. Jangan menyukai perbuatan kejam. Setiap kali pikiran sombong muncul,
དེ་ཚེ་ང་རྒྱལ་བཅག་བྱ་ཞིང༌། །བྲམ་ཟེའི་གདམས་ངག་དྲན་པར་བྱ། །ཞུམ་པའི་སེམས་ནི་བྱུང་བའི་ཚེ། །སེམས་ཀྱི་གཟེང་ནི་སྟོད་པར་བྱ། །
Kempeskan kesombongan diri berulang-ulang, ingatlah semua komitmen dengan guru. Setiap kali kamu merasa tidak bersemangat, bangkitkanlah semangatmu untuk dirimu sendiri.
རྟག་ཏུ་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ། །གང་དུ་ཆགས་སྡང་ཡུལ་བྱུང་དེར། །སྒྱུ་མ་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་བལྟ། །མི་སྙན་ཚིག་རྣམས་ཐོས་པའི་ཚེ། །
Setiap saat merenungkan shunyata. Apabila objek kemelekatan dan kemarahan muncul, anggaplah itu sebagai proyeksi dari ilusi. Ketika mendengar kata-kata yang tidak menyenangkan
བྲག་ཆ་བཞིན་དུ་ལྟ་བར་བྱ། །ལུས་ལ་གནོད་པ་བྱུང་བའི་ཚེ། །སྔོན་གྱི་ལས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །བས་མཐའ་དགོན་པར་རབ་གནས་ཤིང༌། །
Anggap saja kata-kata itu sebagai gaung saja. Apabila fisik Anda menderita, anggap saja itu adalah karma dari masa lampau, jagalah keheningan dan jauhilah keramaian kota.
རི་དྭགས་ཤི་བའི་རོ་བཞིན་དུ། །བདག་གིས་བདག་ནི་སྦ་བྱ་ཞིང༌། །ཆགས་པ་མེད་པར་གནས་པར་བྱ། །རྟག་ཏུ་ཡི་དམ་བརྟན་བྱ་ཞིང༌། །
Sebagaimana karkas binatang liar, tetaplah menghindari menampilkan diri, lepaskanlah semua jenis kemelekatan, selalu teguh dalam komitmen pada istadewata,
ལེ་ལོ་རྙོག་པའི་སེམས་བྱུང་ཚེ། ། དེ་ཚེ་བདག་ལ་རྔན་བགྲང་ཞིང༌། །བརྟུལ་ཞུགས་སྙིང་པོ་དྲན་པར་བྱ། །གལ་ཏེ་གཞན་དག་མཐོང་བའི་ཚེ། །
Ketika kemalasan dan penundaan muncul dari hatimu, segeralah menyadari kekeliruan itu satu per satu, selalu mengingatkan diri akan pentingnya disiplin, setiap kali Anda bertemu dengan orang lain.
ཞི་དེས་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་དང༌། །ཁྲོ་གཉེར་ངོ་འཛུམ་སྤང་བྱ་ཞིང༌། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་ཤིང་གནས་པར་བྱ། །རྟག་ཏུ་གཞན་དག་མཐོང་བའི་ཚེ། །
Berbicaralah dengan nada damai, tulus, dan jujur. Janganlah menunjukkan wajah cemberut dan tatapan tajam, ingatlah untuk selalu menumbuhkan senyum tulus. Setiap kali bertemu dengan orang lain
སེར་སྣ་མེད་ཅིང་སྦྱིན་ལ་དགའ། །རྟག་ཏུ་ཕྲག་དོག་སྤང་བར་བྱ། །གཞན་གྱི་སེམས་ནི་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །རྩོད་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱ་ཞིང༌། །
Jangan kikir dan selalu rela memberi, jauhkanlah diri dari iri hati, lindungilah pikiran dan hati orang lain, hindarilah semua jenis pertengkaran,
རྟག་ཏུ་བཟོད་དང་ལྡན་པར་བྱ། །ངོར་དགའ་མེད་ཅིང་གསར་འགྲོགས་མེད། །རྟག་ཏུ་ཟུངས་ནི་ཐུབ་པར་བྱ། །གཞན་ལ་བརྙས་པ་སྤང་བར་བྱ། ། གུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་བྱ། །
Selalu ingat mempraktikkan kesabaran, hendaknya jangan menjilat atau menjadi teman plin-plan, jadilah teman yang bisa diandalkan setiap waktu, janganlah pernah meremehkan orang lain, selalu menaruh hormat kepada orang lain.
གཞན་ལ་གདམ་ངག་བྱེད་པའི་ཚེ། །སྙིང་རྗེ་ཕན་སེམས་ལྡན་པར་བྱ། །ཆོས་ལ་སྐུར་པ་གདབ་མི་བྱ། །གང་མོས་འདི་ལ་འདུན་པར་བྱ། །
Ketika memberikan nasihat atau instruksi kepada orang lain, lakukanlah dengan hati penuh welas asih dan demi memberikan manfaat kepada mereka. Janganlah pernah mengkritik ajaran. Arahkan perhatianmu pada sesuatu yang memberikan inspirasi besar
ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་བཅུའི་སྒོ་ནས་ནི། །ཉིན་མཚན་མེད་པར་འབད་པར་བྱ། །མང་པོའི་ནང་དུ་ངག་ལ་བརྟག །གཅིག་པུ་འདུག་ན་སེམས་ལ་བརྟག །
Praktikkanlah sepuluh pintu Dharma*, siang dan malam selalu mengerahkan semangat. Periksalah ucapan ketika berada di tengah kerumunan orang, Periksalah pikiran ketika sedang sendirian.
དུས་གསུམ་དགེ་རྩ་ཅི་བསགས་པ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་བསྔོ། །བསོད་ནམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བརྡར། །རྟག་ཏུ་ཡན་ལག་བདུན་པ་ཡི། ། སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་གདབ་པར་བྱ། །
Kebajikan akar yang telah dikumpulkan dalam tiga masa, dedikasikan untuk pembangkitan pencerahan besar tertinggi, berbagilah semua kebajikanmu kepada semua makhluk, melalui latihan tujuh bagian. Teruslah memanjatkan doa aspirasi besar.
དེ་ལྟར་བྱས་ན་བསོད་ནམས་དང༌། །ཚོགས་ཆེན་གཉིས་ཀྱང་རྫོགས་པར་འགྱུར། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱང་ཟད་པར་འགྱུར། །མི་ལུས་ཐོབ་པ་དོན་ཡོད་པས། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །
Praktik dengan cara demikian, akan menyempurnakan dua praktik yaitu akumulasi kebajikan dan kearifan, mengatasi dua bentuk halangan mental. Kehidupanmu sebagai manusia akan menjadi sangat bermakna, kemudian mencapai pencerahan tertinggi.
རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་དཔལ་མར་མེ་མཛད་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཛད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནོར་བུའི་ཕྲེང་བ་རྫོགས་སོ།། །།
Cendekiawan tersohor dari India, Dīpaṃkara Śrījñāna telah menulis syair ini dengan judul Untaian Permata Bodhisattwa.
*Sepuluh Pintu Dharma: Menulis, memberikan persembahan, kedermawanan, mendengarkan Dharma, menghafal, membaca, mengajarkan, mendaraskan, mengkontemplasikan, dan memeditasikan.
Terjemahan Bebas oleh Nyanabhadra. Jika ada kekeliruan, maka akan segera dikoreksi. Semua jenis kekeliruan sepenuhnya menjadi tanggung jawab penerjemah.
Versi PDF Untaian Permata Bodhisattwa
Artikel ini boleh dikutip sebagian atau seluruhnya dengan tetap mencantumkan nama penulis dan url, tidak dimodifikasi dan non komersial. Karya ini dilindungi oleh lisensi Creative Commons License, kecuali yang tidak disebutkan demikian.
anumodana Bhante